امروز قصد داریم نگاهی به جزئیات گواهی IP69 در گوشی‌های پایین‌رده بیندازیم و دلایلی برای غیرمنطقی بودن در این بازه قیمتی بررسی کنیم.
هرساله، ویژگی‌هایی در بازار گوشی‌های هوشمند ترند می‌شوند و عمده تولیدکنندگان، از آن در انواع گوشی‌های خود استفاده می‌کنند. در سال 2023، شاهد بازگشت دوربین‌های تله‌فوتو به گوشی‌های میان‌رده بودیم و در سال 2024 نیز هوش مصنوعی کل بازار را از آن خود کرد. در همین سال، انواع شرکت‌ها ویژگی‌های متنوع هوش مصنوعی، چه کاربردی و چه غیرکاربردی، در محصولات اعمال کردند.
در سال 2024، ویژگی مهم دیگری نیز مخفیانه راه خود را به عمده گوشی‌ها در بازه‌های قیمتی مختلف باز کرد که البته نمی‌توان آن را ترندی جدید خطاب کرد. این قابلیت چیزی جز اضافه کردن گواهی IP69 در گوشی‌های پایین‌رده نیست که در سال 2024، به وفور از آن استفاده شد. این قابلیت، قطعاً در آینده‌ای نزدیک، تبدیل به ترند و استانداردی جدید در بازار گوشی‌های موبایل خواهد شد.
گواهی IP69 یک استاندارد است که نشان از مقاومت دستگاه در برابر سناریوهای مختلف گرد و غبار و آب دارد و بالاتر و بهتر از IP68 است. با شنیدن این جزئیات، همه آن را نکته‌ای مثبت تلقی می‌کنند و می‌خواهند گوشی‌هایشان مقاوم‌تر باشد اما آیا چنین گواهی برای یک گوشی پایین‌رده با کمترین قیمت ممکن، منطقی است؟
گواهی IP69 چیست؟
در ابتدا، به معنی دریافت گواهی IP69 می‌پردازیم؛ دو حرف IP، اختصاری از واژه Ingress Protection به معنای جلوگیری از ورود هستند. منظور از این کلمات، معیاری استاندارد است که نشان می‌دهد یک دستگاه، تا چه حد می‌تواند در برابر ورود جامدات و مایعات به داخل دستگاه، مقاومت کند.
در IP69، علاوه‌بر حرف IP، دو عدد نیز می‌بینیم. عدد اول، یعنی 6 به این معنی است که دستگاه مدنظر، به‌طور کامل در برابر ورود هر گونه گرد و غبار مصون است. عدد دوم، یعنی 9 مقاومت دستگاه در برابر فشار بالای آب از فاصله نزدیک و دمای بالا (از 80 تا 100 بار) و بخارشویی می‌دهند.
پس برای دریافت گواهی IP69، یک دستگاه باید مراحل سخت‌تر و پردردسرتری نسبت به IP68 طی کند. برای مثال، تست مقاومت در برابر جت‌های آب (قرار گرفتن گوشی در معرض آب با فشار بالا)، یکی از سختترین مراحل است و در طی آن، از زوایای مختلف جت‌های آب فشار بالا را به سمت دستگاه نشانه می‌گیرند تا مقاومت آن را مشخص کنند.
بدین ترتیب، دستگاهی که موفق به دریافت IP69 شده، باید به قدری محکم باشد که از ورود آب به داخل دستگاه و خراب شدن قطعات داخلی آن جلوگیری کند. در کنار آن، تست بخارشویی برای دریافت IP69 نیز دستگاه را با روش‌های مختلف زیر بخارشوی برده و مقاومت آن در برابر نفود بخار با دمای بالا را بررسی می‌کند.
تفاوت بین گواهی‌های IP69 و IP68
شاید تصور کنید که اگر دستگاهی بتواند گواهی IP69 را به‌دست بیاورد، پس به طور اتوماتیک صاحب گواهی IP68 نیز خواهد شد. متاسفانه این مسئله صد‌در‌صد صحیح نبوده و نمی‌توان در مورد تمامی دستگاه‌ها و جوانب آنان، چنین ادعایی را مطرح کرد.
هر دو نوع گواهی، رقم 6 را در دل خود دارند پس از لحاظ مقاومت در برابر ورود گرد و غبار عملکرد یکسانی داشته و هر دو کاملاً مقاوم هستند. بااینحال، عدد 8 و 9 تفاوت را بین این دو به وجود می‌آورد و هر کدام، مقاومت در برابر نوع متفاوتی از جریان آب را شامل می‌شوند.
دستگاه‌هایی که از IP68 پشتیبانی می‌کنند، در برابر غرق‌شدن در آب در عمق‌های مشخص، تا زمانی مشخص (برای مثال در عمق 30 متری تا یک ساعت) مقاوم هستند. به لطف این قابلیت، می‌توانید به راحتی از این دستگاه در زیر آب استفاده کنید. از طرف دیگر، دستگاه‌های IP69 در برابر جت‌های آب فشار بالا و بخارشویی مقاوم هستند و شاید نتوانند غرق‌شدن در اعماق آب به مدت زمان طولانی را تحمل کنند.
این تفاوت‌ها، به طرز واضحی نشان می‌دهد که چرا دستگاهی مثل اوپو A3 که منحصر به بازار چین است، هر دو گواهی IP68 و IP69 را دریافت کرده است. به‌طور خلاصه می‌توان گفت IP68 مناسب استفاده‌های خارج از منزل و برخی شرکت‌های صنعتی است. از طرف دیگر، IP69 نیز به درد صنعت‌ها و مکان‌هایی می‌خورد که نیاز به پاکسازی مداوم دارند؛ یعنی مراکز تولید غذا، وسایل پزشکی و برخی محیط‌های صنعتی دیگر.
غیرمنطقی بودن گواهی IP69 در گوشی‌های پایین‌رده
واضح است که گوشی‌های پایین‌رده و اقتصادی، به هدف ارزان بودن ساخته شده‌اند. خریداران این دستگاه‌ها بیشتر بر روی عملکرد پردازشی، کیفیت دوربین و عمر باتری تمرکز داشته و این موارد برایشان بیشتر اهمیت دارد. اضافه‌کردن گواهی IP69 باعث افزایش هزینه‌های تولید و مهندسی شده که در نهایت، قیمت دستگاه را نیز بالا می‌برد. چنین قابلیتی که قطعاً به درد کاربران عادی نمی‌خورد، کمی اضافی به نظر رسیده و هزینه‌های بیشتری نیز بر دوش خریدار خواهد گذاشت.
البته، بحث فقط در مورد کاربران عادی است که به سراغ خرید گوشی‌های پایین‌رده می‌روند و همه خریداران این دستگاه‌ها، از این رده نیستند. برخی کاربران، ممکن است نیازهای ویژه‌ای داشته باشند و گوشی‌شان را در شرایط متنوع به کار ببرند. برای مثال، کسانی که در محیط‌های خارج از خانه و موقعیت‌های پرتنش کار می‌کنند، قطعاً می‌توانند از گواهی IP69 و امکانات آن بهره ببرند. در چنین شرایطی، کاربر قطعاً به سراغ گوشی با این گواهی می‌رود.
نکات منفی لحاظ کردن گواهی IP69 در گوشی‌های پایین‌رده
استفاده از گواهی IP69 در گوشی‌های پایین‌رده قطعاً بدون دردسر نبوده و نکات منفی نیز به دنبال دارد. سازنده مجبور است هزینه بیشتری برای مواد اولیه خاص و مهندسی آن هزینه کند تا از این استاندارد پشتیبانی کند. در یک گوشی اقتصادی، چنین حرکتی نتیجه منفی بر سایر قسمت‌های گوشی داشته و باعث می‌شود در آنان، از چیزهای ضعیف‌تر و ارزان‌تری استفاده شود.
استفاده از IP69 ممکن است باعث شود شرکت تولیدکننده از کیفیت دوربین، رزولوشن صفحه‌نمایش یا قدرت پردازشی دستگاه به هر نحوی بکاهد. درست است که استفاده از این گواهی، مقاومت و استحکام دستگاه را بالا می‌برد اما ممکن است در نهایت، باعث پایین آمدن ارزش خرید دستگاه برای عمده خریداران و علاقمندان شود.
برندها و شرکت‌های مختلف، در راستای مارکتینگ خود، این ویژگی را بولد کرده و سعی دارند آن را تبدیل به چیزی ضروری کنند. بااینحال، کاربر عادی به ندرت ممکن است با چنین موقعیتهایی روبرو شود که نیاز به چنین حفاظتی دارند. پس این سوال به خوبی مطرح می‌شود که آیا استفاده از این گواهی، در گوشی‌های اقتصادی و پایین‌رده ارزش دارد یا خیر.
برای مثال، عمده دستگاه‌های پرچم‌دار به گواهی IP68 کفایت می‌کنند و همین گواهی نیز عمده کاربردهای روزمره دستگاه را پوشش می‌دهد. گوشی‌های با این گواهی، می‌توانند به مدت 30 دقیقه در عمق 1.5 متری آب مقاوم بمانند و همین نیز اکثر شرایط روزمره، از قبیل افتادن در آب یا… را پوشش می‌دهد. پس IP69 تا حد زیادی اضافی به نظر می‌رسد مگر این که محصول برای شرایط سخت و پرتنش بیرون یا مکان‌های صنعتی ساخته شده باشد.
استفاده از این گواهی به نفع بسیاری از شرکت‌هاست زیرا در بازار گوشی‌های پایین‌رده، معمولاً طراحی ظاهری و قدرت پردازشی اکثر دستگاه‌ها به یکدیگر نزدیک هستند. بدین ترتیب، سازنده از گواهی IP69 به عنوان برگ برنده استفاده می‌کند تا گوشی خود را بهتر و قویتر از رقبا نشان دهد. پس استفاده از این گواهی، تبدیل به ترفندی برای فروش بیشتر شده است و استفاده چندان کاربردی برای عمده خریداران ندارد.
سناریوهای منطقی بودن گواهی IP69 در استفاده‌های روزمره
برخی شرایط و سناریوها هستند که منطقی بودن گواهی IP69 را تایید و توجیه می‌کنند. برای مثال، کشاورزی که در زمینی خاکی و پر گرد و غبار کار می‌کند یا مامور پستی که مجبور است در شرایط سخت، خصوصاً در هنگام باران شدید، کارش را انجام دهد، قطعاً از این امتیاز سود خواهند برد. بااینحال، چنین استفاده‌هایی اصلاً متداول نیست و یک کاربر عادی، تقریباً محال است که گوشی‌اش را در مقابل آب فشار قوی یا شرایط محیطی سخت و پرتنش قرار دهد.
از طرف دیگر، بسیاری از خریداران گوشی‌های پایین‌رده، بلافاصله پس از خرید گوشی‌شان از قاب‌های محافظ استفاده می‌کنند تا آن را از گزند آسیب‌های مختلف حفظ کنند. این قاب‌ها نیز کمی مقاومت در برابر آب و گرد و غبار از خود نشان می‌دهند که البته در حد و اندازه استانداردهای IP69 نیست.
تاثیر گواهی IP69 بر بازار و ترندهای صنعت گوشی
استفاده از گواهی IP69 در گوشی‌های پایین‌رده همگام با نیاز بازار است و فروش شرکت‌های بزرگ است. با توجه به اشباع شدن بازار گوشی‌های پرچم‌دار و گران‌قیمت، اکثر کمپانی‌ها رو به گوشی‌های پایین‌رده و اقتصادی خود آورده و قصد دارند در این بخش، نوآوری‌هایی استفاده کنند که باعث شود نظر کاربران را به خود جلب کنند.
قابلیت‌هایی همچون صفحه‌نمایش AMOLED و پشتیبانی از شارژرهای فوق‌سریع که زمانی منحصر به گوشی‌های پرچم‌دار بودند، حال به وفور در بین میان‌رده‌ها و حتی اقتصادی‌ها یافت می‌شود. پس گواهی IP69 نیز می‌تواند در این رده قرار بگیرد و در یکی دو سال آینده، در تمامی گوشی‌های میان‌رده و پایین‌رده لحاظ شود.
یکی دیگر از مشکلات استفاده از این گواهی، آسیب‌های محیط زیستی است. استفاده از IP69 به طور قطع باعث افزایش استحکام گوشی می‌شود اما از طرف دیگر، روند بازیافت آن را نیز پیچیده‌تر و پر دردسرتر خواهد کرد. قطعاتی که برای مقاومت در برابر آب و گرد و غبار طراحی شده‌اند، روند بازیافت سخت‌تری داشته و در نهایت باعث می‌شود آشغال الکترونیکی بیشتری تولید شود.
برای کسانی که اقدام به خرید گوشی‌های اقتصادی هر دو یا سه سال یکبار می‌کنند، این قابلیت یک نکته منفی بوده و فقط خرج اضافی روی دستشان می‌گذارد. برندها اگر به ماندگاری دستگاه‌هایشان اهمیت می‌دهند، بهتر است به جای این، بر روی طراحی‌های منحصر به فردتر و پشتیبانی نرم‌افزاری طولانی مدت تمرکز کنند.
آیا خرید گوشی با گواهی IP69 ارزشش را دارد؟
در نهایت، بحث این که آیا گواهی IP69 در گوشی‌هایی در بازه اقتصادی و پایین‌رده ارزشش را دارد یا خیر، به استفاده خود کاربر برمی‌گردد. برای بسیاری از خریداران، قابلیتی است که به احتمال زیاد، هیچوقت به آن نیاز نخواهید داشت و فقط هزینه‌ای اضافی بابتش پرداخت می‌کنید که بر روی بخش‌های دیگر گوشی نیز تاثیری منفی گذاشته است. بااینحال، برای کسانی که نیاز به گوشی مقاوم داشته و در شرایطی پرتنش کار یا زندگی می‌کنند، قطعاً انتخابی بسیار منطقی، ضروری و ارزشمند است.
مانند بسیاری از قابلیت‌ها، این قابلیت نیز اگر به درستی در یک گوشی تعبیه شود، می‌تواند بسیار سودمند باشد. اگر شرکت‌های تولیدکننده بتوانند این قابلیت را در گوشی جای دهند و به خاطر آن از کیفیت دیگر قسمت‌ها کم نکنند، قطعاً در آینده تبدیل به استانداردی ضروری در تولید گوشی خواهد شد. اگر غیر از این نیز اتفاق بیوفتد، چندان قابلیت ضروری نیست که به آن نیاز داشته باشید.
