چند روزی است خبرهایی در رابطه با واردات موبایل در ازای دریافت مجوز از نمایندگی از شرکتهای تولیدکننده به گوش میرسد که درصورت اجرایی شدن، تبعات بدی در پی خواهد داشت.
این روزها خبرهایی دستبهدست میشود مبنی بر اینکه واردات موبایل در ازای دریافت نمایندگی از شرکت مادر خواهد شد. این درحالیاست که همه ما میدانیم از چند سال پیش هیچکدام از شرکتهای بزرگ تولیدکننده گوشی از جمله اپل، سامسونگ و هواوی و شیائومی نمایندگی و دفتر رسمی در ایران ندارند. البته تا چند سال پیش غیر از اپل، همه شرکتها از اچتیسی و سونی و موتورولا گرفته تا سامسونگ، سونی و هواوی در بازار ایران دفتر رسمی داشتند. اما حالا هیچ کدام از این برندها نهتنها نمایندگی در بازار کشورمان ندارند، بلکه واردات این گوشیها اصولا یا از راههای غیرقانونی صورت میگیرد یا از طریق شرکتهای محدودی که به واسطهای در ایران نمایندگی دارند، انجام میشود.
اما حالا داستان دریافت مجوز از شرکت مادر برای واردات گوشی، کمی عجیب است و البته جای سوال دارد. از یک سو هیچ شرکتی امکان دریافت مجوز واردات از سوی شرکتهای تولیدکننده را ندارد چون ایران تحت تحریمهای سیاه ایالات متحده آمریکا قرار دارد و از سوی دیگر حتی اگر امکان دریافت مجوز وجود داشته باشد، قطعا در انحصار شرکتهای خاصی خواهد بود. اما قبل اینکه به موضوع انحصار بپردازیم لازم است پیشینه آن را مرور کنیم.
قبل از تحریمها برخی از شرکتها از کمپانیهای تولیدکننده نامه رسمی دریافت کردند تا واردات گوشی را به شکل رسمی از شرکت مبدا انجام دهند اما همیشه موضوع واردات گوشیهای اپل یکی از معضلاتی بوده که تا پیش از عرضه آیفون ۱۴ و ۱۵ که مشکل رجیستری هم به آن اضافه شد، برخی از شرکتها از شرکتهای توزیعکننده در امارات متحده عربی برگه نمایندگی گرفته بودند و به این ترتیب واردات این گوشی شکل رسمی بهخود میگرفت و امکان ارائه گارانتی هم برای گوشیهای این برند وجود داشت.
بعدها که نمایندگی شرکتهای سامسونگ و سونی و هواوی هم از بازار ایران برچیده شد، برخی از واردکنندگان که پیشتر از شرکتهای تولیدکننده مجوز خدمات و ارائه سرویس داشتند، حالا امکان واردات گوشی را نیز دارند که تعداد این شرکتها محدود و انگشتشمارند. از این میان میتوان به واردکنندگان گوشیهای ریلمی اشاره کرده که از شرکت مادر مجوز واردات به ایران را دارند و از سوی دیگر بهتازگی اعلام کردهاند که قرار است برای کاربران ایرانی و کلا این منطقه در خاورمیانه IMEI اختصاصی ارائه کند. با اینکه گوشیهای ریلمی هماکنون با توجه به قیمتهای اقتصادی، فروش بسیار بالایی دارند، اما همین برند هم توسط شرکتهای محدودی به بازار ایران وارد میشوند.
باتوجهبه قوانین نانوشتهای که هماکنون فقط خبرهایی درباره واردات موبایل در ازای دریافت نمایندگی منتشر میشود و احتمال عملی شدن این تصمیمات وجود دارد، قطعا تبعات بدی در پی خواهد داشت که از جمله انحصار در واردات توسط شرکتهای خاص و محدودی است. به این ترتیب این شرکتها کمکم تعیین کننده میزان واردات، مدل، برند و سایر موارد میشوند و بهاین شکل این شرکتها تصمیم میگیرند که چه گوشی وارد کشور شود و کمکم تعداد و تنوع گوشیها آنقدر کم میشود که مردم فقط امکان انتخاب از بین تعداد کمی گوشیها را داشته باشند. همین موضوع باعث افزایش تقاضا و کمبود جنس در بازار میشود.
کمبود جنس در بازار و افزایش تقاضا باعث بالارفتن قیمتها میشود و به این ترتیب موجی از گرانی باز هم بر بازار مستولی میشود. بهاینترتیب قطعا تعداد معدودی گوشی پرچمدار به بازار وارد خواهد شد که با قیمت بالایی در دسترس مردم قرار میگیرد و گوشیهای میانرده هم قیمتی همتراز گوشیهای پرچمدار خواهند داشت. آن زمان است که اتفاق خطرناکی که نگرانی بسیاری را در پی دارد، ممکن است رخ بدهد و آنهم عرضه گوشیهای بومی که قطعا گوشیهای بیکیفیت چینی است که مردم در نهایت چارهای جز خرید این مدل گوشیها را نخواهند داشت.
به این ترتیب سرنوشت اپل و گوشیهای آیفون ۱۴ و ۱۵ که هماکنون در بازار کشورمان رجیستر نمیشوند، دامن سایر پرچمداران و حتی گوشیهای میانرده را میگیرد و کاربران یا باید پی آنتنندادن و سرویس نگرفتن از شبکه موبایل کشور را به تنشان بمالند و از گوشیهای موبایل به جای یک دستگاه ارتباطی، بهعنوان یک شی زینتی استفاده کنند یا به سمت خرید گوشیهای بیکیفیت داخلی و بومی بروند که این دستگاهها هم قیمت کمی ندارند. باید منتظر بمانیم و ببینیم آیا سرنوشت صنعت خودرو دامن بازار موبایل را خواهد گرفت یا میتوان به آینده این صنف امیدوار بود.