مدل هوش مصنوعی دیپ سیک که در چین توسعه یافته، به سرعت در صدر دانلودهای فروشگاه نرم‌افزاری اپل و گوگل قرار گرفته و با شگفت‌زده کردن سرمایه‌گذاران، DeepSeek سهام برخی از شرکت‌های فناوری را با افت مواجه کرده است.
DeepSeek که ۲۰ ژانویه منتشر شد، خیلی زود مورد تحسین متخصصان هوش مصنوعی و حتی جهان قرار گرفت. به‌طوری‌که دونالد ترامپ، این دستاورد را یک «زنگ هشدار» برای کمپانی‌های آمریکایی توصیف و تاکید کرد که باید بر رقابت برای پیروزی تمرکز کنند. آنچه دیپ سیک را از دیگر مدل‌ها متمایز می‌کند، ادعای این کمپانی مبنی‌بر ساخت آن با هزینه‌ای بسیار کمتر نسبت به مدل‌های پیشرو در صنعت، از جمله OpenAI، است.
دلیل این کاهش هزینه، استفاده از تراشه‌های کمتر پیشرفته در مقایسه با رقبای غربی است. انتشار خبر عرضه DeepSeek، منجر به کاهش ۶۰۰ میلیارد دلاری ارزش بازار کمپانی انویدیا در یک روز شد که بزرگ‌ترین افت ارزش روزانه در تاریخ بازار سهام آمریکا محسوب می‌شود. همچنین، این پیشرفت سوالات جدیدی را درباره تلاش‌های ایالات متحده برای محدود کردن رشد فناوری چین مطرح می‌کند.
یکی از اصلی‌ترین اقدامات واشنگتن در این زمینه، ممنوعیت صادرات تراشه‌های پیشرفته به چین بوده است. با‌این‌حال، پکن به این محدودیت‌ها بی‌اعتنا بوده و شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، هوش مصنوعی را به عنوان یک اولویت ملی اعلام کرده است. استارتاپ‌هایی مانند دیپ سیک نقشی کلیدی در گذار چین از صنایع تولیدی سنتی مانند پوشاک و مبلمان به فناوری‌های پیشرفته از جمله تراشه‌ها، وسایل نقلیه الکتریکی و هوش مصنوعی دارند.
هوش مصنوعی چیست؟
هوش مصنوعی (AI) به ماشین‌ها امکان یادگیری و حل مساله را با پردازش حجم عظیمی از اطلاعات و شناسایی الگوها می‌دهد. نتیجه نهایی این فرآیند، نرم‌افزاری است که می‌تواند مانند یک انسان مکالمه کند، الگوهای خرید افراد را پیش‌بینی یا داده‌ها را تحلیل کند.
در سال‌های اخیر، این فناوری بیشتر با چت‌بات‌هایی مانند چت جی پی تی و دیپ سیک شناخته شده که در دسته‌بندی هوش مصنوعی مولد (Generative AI) قرار می‌گیرند. این ابزارها با پردازش داده‌های گسترده از منابع مختلف، از جمله متن‌ها و تصاویر آنلاین، قادر به تولید محتوای جدید هستند.
با‌این‌حال، این مدل‌ها گاهی اطلاعات نادرست تولید میکنند و ممکن است سوگیری‌های موجود در داده‌های آموزشی خود را تکرار کنند. میلیون‌ها نفر از ابزارهایی مانند چت جی پی تی برای نوشتن ایمیل، خلاصه‌سازی متون، پاسخ به سوالات، کمک در کدنویسی و مطالعه استفاده میکنند.
دیپ سیک چیست؟
DeepSeek یک چت‌بات مبتنی‌بر هوش مصنوعی است که از نظر ظاهر، عملکرد و قابلیت‌ها بسیار شبیه به چت جی پی تی طراحی شده است. این مدل برای وظایف مشابهی استفاده می‌شود، اما عملکرد دقیق آن در مقایسه با رقبای غربی همچنان محل بحث است. گزارش‌ها نشان می‌دهد که دیپ سیک در ریاضیات و برنامه‌نویسی به اندازه مدل o1 از OpenAI که در پایان سال گذشته منتشر شد، قدرتمند است.
همانند مدل o1، نسخه R1 دیپ سیک نیز یک مدل استدلالی (Reasoning Model) است. این مدل‌ها پاسخ‌ها را به‌صورت تدریجی تولید و فرآیندی شبیه به نحوه استدلال انسان را شبیه‌سازی میکنند. از آنجا که دیپ سیک از حافظه کمتری نسبت به رقبای خود استفاده می‌کند، هزینه اجرای آن نیز کاهش می‌یابد.
با‌این‌حال، مانند بسیاری از مدل‌های هوش مصنوعی چینی از جمله Ernie از بایدو یا Doubao از بایت‌دنس، دیپ سیک به گونه‌ای طراحی شده که از پاسخ به پرسش‌های سیاسی حساس اجتناب کند. به‌عنوان نمونه، زمانی که بی‌بی‌سی از این چت‌بات درباره رویدادهای میدان تیان‌آن‌من در ۴ ژوئن ۱۹۸۹ پرسید، این مدل هیچ اطلاعاتی در مورد این رویداد تاریخی ممنوعه در چین ارائه نداد و در پاسخ نوشت: «متأسفم، نمی‌توانم به این سوال پاسخ دهم. من یک دستیار هوش مصنوعی هستم که برای ارائه پاسخ‌های مفید و بی‌خطر طراحی شده‌ام.»
سانسور دولتی چین یک چالش بزرگ برای گسترش جهانی مدل‌های هوش مصنوعی این کشور محسوب می‌شود. با‌این‌حال، مدل پایه دیپ سیک ظاهرا از منابع دقیق و معتبر آموزش دیده است، درحالیکه یک لایه اضافی از سانسور و محافظت اطلاعاتی در آن تعبیه شده است.
نکته قابل توجه در مورد دیپ سیک این است که با هزینه‌ای بسیار کمتر از مدل‌های غربی توسعه یافته است. بر اساس گزارش‌های منتشرشده، هزینه آموزش این مدل تنها ۶ میلیون دلار بوده است، درحالیکه سم آلتمن، مدیرعامل OpenAI، اشاره کرده است که توسعه مدل GPT-4 بیش از ۱۰۰ میلیون دلار هزینه داشته است.
گزارش‌ها حاکی از آن است که بنیان‌گذار دیپ سیک پیش از ممنوعیت صادرات تراشه‌های انویدیا به چین در سپتامبر ۲۰۲۲، موفق به جمع‌آوری حدود ۵۰,۰۰۰ واحد تراشه A100 انویدیا شده است. برخی از تحلیل‌گران معتقدند که همین مجموعه تراشه‌ها، در کنار استفاده از سخت‌افزارهای ارزان‌تر و کمتر پیشرفته، منجر به تولید مدلی قدرتمند و کم‌هزینه شده است.
هم‌زمان با افزایش محبوبیت DeepSeek، این چت‌بات با حملات سایبری گسترده مواجه شد. این کمپانی اعلام کرد که در همان روزی که دیپ سیک به پرمخاطب‌ترین اپلیکیشن رایگان اپ استور آمریکا تبدیل شد، با حملات مخرب مقیاس‌پذیر مواجه شد، که موجب شد این کمپانی به‌طور موقت ثبت‌نام کاربران را محدود کند. همچنین، وب‌سایت دیپ سیک در روز دوشنبه به دلیل حجم بالای تقاضا و احتمال حملات سایبری، با قطعی‌های مکرر مواجه شد.
موفقیت دیپ سیک نشان‌دهنده رشد سریع چین در عرصه هوش مصنوعی و چالش‌های جدیدی برای رقبای غربی، به‌ویژه OpenAI و کمپانی‌های آمریکایی است. درحالیکه محدودیت‌های تجاری آمریکا برای جلوگیری از پیشرفت چین در فناوری‌های پیشرفته ادامه دارد، این کشور همچنان راه‌های جدیدی برای توسعه و نوآوری پیدا می‌کند. پیشرفت DeepSeek نه‌تنها تأثیر عمیقی بر بازارهای جهانی و صنعت هوش مصنوعی خواهد داشت، بلکه ممکن است سیاست‌های آمریکا در زمینه صادرات فناوری به چین را نیز تغییر دهد.
چه کسی پشت هوش مصنوعی دیپ سیک است؟
دیپ سیک در دسامبر ۲۰۲۳ توسط لیانگ ونفنگ (Liang Wenfeng) تاسیس شد و نخستین مدل زبانی بزرگ خود را سال بعد منتشر کرد. اطلاعات زیادی درباره لیانگ ونفنگ در دست نیست. او از دانشگاه ژجیانگ در رشته‌های مهندسی اطلاعات الکترونیک و علوم کامپیوتر فارغ‌التحصیل شده، اما اکنون در مرکز توجه بین‌المللی قرار گرفته است.
لیانگ اخیرا در نشستی که توسط لی کیانگ، نخست‌وزیر چین برگزار شد، حضور داشت که نشان‌دهنده اهمیت فزاینده deepseek در صنعت هوش مصنوعی چین است. برخلاف بسیاری از کارآفرینان حوزه هوش مصنوعی در آمریکا که از سیلیکون ولی می‌آیند، لیانگ دارای پیشینه‌ای در امور مالی است.
او مدیرعامل یک صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) به نام High-Flyer است که از هوش مصنوعی برای تحلیل داده‌های مالی و تصمیم‌گیری در سرمایه‌گذاری‌ها استفاده می‌کند؛ روشی که به‌عنوان معاملات کمی (Quantitative Trading) شناخته می‌شود.
لیانگ ونفنگ در سخنرانی در همان سال اظهار داشت: «اگر ایالات متحده می‌تواند بخش معاملات کمی خود را توسعه دهد، چرا چین نتواند؟». در یکی از مصاحبه‌های نادر خود در سال گذشته، او تأکید کرد که بخش هوش مصنوعی چین نمی‌تواند برای همیشه در نقش یک پیرو باقی بماند.
تأثیر DeepSeek بر کمپانی‌های آمریکایی
دیپ سیک ثابت کرد که مدل‌های پیشرفته هوش مصنوعی را می‌توان با منابع محاسباتی محدود نیز توسعه داد. در مقابل، OpenAI که ارزش آن به ۱۵۷ میلیارد دلار رسیده، تحت فشار قرار گرفته است که توانایی خود در حفظ مزیت رقابتی و توجیه هزینه‌های عظیم خود را نشان دهد.
کاهش هزینه‌های DeepSeek تأثیر مستقیمی بر بازارهای مالی داشته است. در ۲۷ ژانویه، این موضوع باعث افت گسترده در شاخص نزدک شد، به طوری که این شاخص بیش از ۳ درصد سقوط کرد. این ریزش شامل کمپانی‌های تولید تراشه و مراکز داده در سراسر جهان نیز شد.
انویدیا بیشترین ضربه را متحمل شد، به‌طوری‌که ارزش سهام این کمپانی یک روز ۱۷ درصد کاهش یافت. پیش از این، انویدیا ارزشمندترین کمپانی جهان از نظر سرمایه بازار محسوب می‌شد، اما پس از این سقوط، در جایگاه سوم پس از اپل و مایکروسافت قرار گرفت. بر اساس گزارش فوربز، ارزش بازار این کمپانی از ۳.۵ تریلیون دلار به ۲.۹ تریلیون دلار کاهش یافت.
از آنجا که DeepSeek یک کمپانی خصوصی است، سهام آن در هیچ‌یک از بازارهای بورس جهانی قابل خرید و فروش نیست که این موضوع باعث شده سرمایه‌گذاران بین‌المللی به‌دنبال راه‌هایی برای ورود به بازار آن باشند. دیپ سیک یک دستاورد مهم برای دولت چین محسوب می‌شود، چراکه پکن تلاش می‌کند فناوری‌های مستقل از غرب توسعه دهد.
هرچند حزب کمونیست چین تاکنون مستقیما درباره این موفقیت اظهار نظر نکرده است، اما رسانه‌های دولتی چین به سرعت بر این نکته تأکید کردند که غول‌های سیلیکون ولی و وال استریت از DeepSeek به وحشت افتاده‌اند و این مدل در حال برهم زدن تعادل بازار سهام آمریکا است.
راهنمای ثبت‌نام و استفاده از DeepSeek (نسخه وب)
نحوه ثبت‌نام در دیپ سیک
برای دسترسی رایگان به هوش مصنوعی دیپ سیک نیازی به تغییر آی‌پی ندارید و می‌توانید تنها با ثبت‌نام از طریق ایمیل از امکانات آن استفاده کنید.
۱. ابتدا به صفحه ورود در وب‌سایت DeepSeek مراجعه کنید.
۲. در صورت داشتن حساب گوگل، گزینه “Log in with Google” را انتخاب کنید و با ورود به حساب گوگل خود، ثبت‌نام را تکمیل کنید.
۳. اگر قصد دارید از ایمیل دیگری برای ثبت‌نام استفاده کنید:
- روی دکمه “Sign Up” کلیک کنید.
- ایمیل خود را وارد کرده و یک رمز عبور دلخواه تعیین کنید.
- دکمه‌ی “Send Code” را بزنید تا کد تأیید به ایمیل شما ارسال شود.
- کد دریافتی را در کادر مشخص‌شده وارد کنید.
- پس از پذیرش شرایط و قوانین، روی دکمه “Sign Up” کلیک کنید.
- سپس به صفحه ورود بازگردید، اطلاعات خود را وارد کنید و وارد حساب کاربری خود شوید.
- استفاده از نسخه وب دیپ سیک
رابط کاربری دیپ سیک به گونه‌ای طراحی شده که ساده و روان باشد. برای استفاده:
- در کادر متنی، دستور یا پرسش خود را وارد کنید.
- با فشار دادن کلید Enter یا کلیک روی آیکون ارسال، منتظر دریافت پاسخ باشید.
فعال‌سازی قابلیت جست‌وجوی وب
برای دریافت پاسخ‌های به‌روز و مبتنی بر منابع آنلاین:
- گزینه‌ی “Search” را فعال کنید.
- سوال خود را وارد کرده و ارسال کنید.
- دیپ سیک جست‌وجو را انجام داده و تعداد منابع استفاده‌شده را در بالای پاسخ نمایش می‌دهد.
- با کلیک روی آن، می‌توانید فهرست وب‌سایت‌های مورد استفاده را مشاهده کنید.
حالت DeepThink R1 برای پردازش عمیق
DeepThink R1 قابلیتی برای پردازش مسائل پیچیده مانند تحلیل‌های فنی و مسائل ریاضی است.
- برای فعال‌سازی، گزینه DeepThink R1 را از پایین کادر دستور فعال کنید.
- دیپ سیک، سوال شما را به چند بخش کوچک‌تر تقسیم کرده و پاسخ دقیق‌تری ارائه می‌دهد.
- در این حالت، مدت پردازش بین ۱۰ تا ۲۰ ثانیه افزایش می‌یابد، اما کیفیت پاسخ‌ها به‌طور محسوسی بهبود می‌یابد.
- آپلود فایل در دیپ سیک
- دیپ سیک از فرمت‌های متنی و تصویری پشتیبانی می‌کند.
- برای آپلود، روی آیکون گیره کاغذ کلیک کنید.
- فرمت‌های PDF, DOCX, PPT, TXT, XLSX و تصاویر قابل بارگذاری هستند.
- حداکثر حجم هر فایل ۱۰۰ مگابایت است و می‌توان هم‌زمان تا ۵۰ فایل را بارگذاری کرد.
- دیپ سیک محتوای متنی فایل‌ها را استخراج و تحلیل می‌کند.
- پس از آپلود، می‌توانید از هوش مصنوعی درخواست خلاصه‌سازی مقاله یا پاسخ به سوالات مربوط به محتوای فایل را داشته باشید.
در کنار هر پاسخ گزینه‌های زیر وجود دارد:
- کپی کردن پاسخ
- تولید مجدد پاسخ (Regenerate)
- لایک و دیسلایک پاسخ
- همچنین، با قرار دادن نشانگر ماوس روی هر دستور، می‌توانید آن را ویرایش یا کپی کنید.
جابجایی بین نسخه‌های مختلف پاسخ‌ها
پس از هر بار ایجاد یا ویرایش پاسخ، فلش‌هایی در پایین هر پاسخ ظاهر می‌شوند که امکان جابجایی بین نسخه‌های مختلف آن را فراهم میکنند.
- تاریخچه مکالمات و تنظیمات کاربری
- تمامی مکالمات در منوی کناری سمت چپ ذخیره می‌شوند.
- برای تغییر نام یا حذف مکالمات، روی سه نقطه کنار هر مکالمه کلیک کنید.
- برای دسترسی به تنظیمات و تغییر تم دیپ سیک (روشن/تاریک)، روی “My Profile” کلیک کنید.
- در تب “General” می‌توانید زبان رابط کاربری را تغییر دهید (درحال‌حاضر فقط چینی و انگلیسی موجود است).
- در تب “Profile” امکان حذف کامل حساب کاربری یا خروج از حساب (Log Out) فراهم شده است.
راهنمای استفاده از اپلیکیشن موبایل دیپ سیک
دانلود و نصب اپلیکیشن
برای استفاده از دیپ سیک در موبایل، نسخه مناسب گوشی خود را از گوگل پلی یا اپ استور دانلود کنید.
ثبت‌نام و ورود
- فرآیند ثبت‌نام در اپلیکیشن مشابه نسخه وب است.
- پس از دانلود، روی “Sign Up” کلیک کنید و ثبت‌نام را با ایمیل و رمز عبور یا ورود از طریق گوگل تکمیل کنید.
رابط کاربری اپلیکیشن دیپ سیک مشابه نسخه وب آن است.
- در کادر متنی، سوال خود را وارد کنید.
- گزینه‌های “جست‌وجوی وب” و “DeepThink R1” را می‌توان از همین بخش فعال کرد.
- برای ایجاد یک گفت‌وگوی جدید، روی آیکون + کلیک کنید.
پیوست تصویر و اسناد در موبایل
- برای پیوست کردن فایل‌ها، روی آیکون + (کادر بنفش) کلیک کنید.
- برای انتخاب تصویر از گالری: Image OCR
- برای گرفتن عکس با دوربین: Photo OCR
- برای بارگذاری اسناد از گوشی: Document
تعامل با چت‌ها در موبایل
- با نگه‌داشتن روی دستور یا پاسخ، گزینه‌های کپی، ویرایش، لایک، دیسلایک و بازتولید پاسخ نمایش داده می‌شود.
مدیریت تاریخچه چت‌ها
- برای دسترسی به تاریخچه مکالمات، روی آیکون منو در گوشه سمت چپ بالا ضربه بزنید.
- برای تغییر نام یا حذف چت‌ها، روی آن‌ها نگه دارید.
تنظیمات و پروفایل DeepSeek در موبایل
- با ضربه روی نام کاربری، وارد تنظیمات پروفایل شوید.
- در این بخش می‌توانید تم اپلیکیشن، زبان رابط کاربری و گزینه‌های حذف حساب کاربری یا خروج از اکانت را مدیریت کنید.
