سیستم عامل گوشی بلک بری یک سیستم عامل اختصاصی است که منحصرا برای دستگاه های بلک بری شرکت کانادایی Research In Motion’s (RIM) طراحی شده است. سیستم عامل BlackBerry به عنوان یکی از قدیمی ترین سیستم های عامل‌های دیجیتال برای دستگاه های قابل حمل، روی انواع مختلف گوشی های برند بلک بری، از جمله سری های بُلد، کِرو، پِرل و استورم نصب شده است.
بلک بری او اس چیست؟
حالا ممکن است بپرسید BlackBerryOS چیست؟ بلک بری او اس نام رابط کاربری شخصی این شرکت است که افراد کمی آن را می‌شناسند. این رابط به صورت انحصاری برای دستگاه‌های این شرکت طراحی شده و ظاهر خاصی دارد که طرفداران خاص خود را دارد. این رابط کاربری در حال حاضر منسوخ شده و حتی در دستگاه‌های آخر بلک بری هم از اندروید به جای آن استفاده شد.
نسخه های بلک بری او اس BlackBerry OS
این سیستم عامل از زمان تولد تا کنون نسخه ها و ورژن های گوناگونی را به بازار عرضه کرده است که به آنها اشاره می‌کنیم:
نسخه بلک بری 1
این نسخه در تاریخ ژانویه سال 1999 وارد بازار شد و به عنوان اولین سیستم عامل این شرکت برای دستگاه های پیجر بلک بری 850 مورد استفاده قرار گرفت.
نسخه بلک بری 4
این نسخه در تاریخ مارچ سال 2002، و همراه با گوشی هوشمند BlackBerry 5810 به بازار معرفی شد. همچنین 6 به روز رسانی مختلف را تا زمان عرضه نسخه بعدی، یعنی تا 7 سال بعد تجربه کرد. یعنی ورژن های 4.1 تا 4.7.
نسخه بلک بری 5.0
این نسخه در تاریخ 4 آگوست سال 2009، همراه با گوشی هوشمند BlackBerry Bold 9000 وارد بازار شد و تا مدتی بعد در دسترس دیگر گوشی های هوشمند این شرکت هم قرار گرفت.
نسخه بلک بری 6.0
در ماه آوریل سال 2010 بود که شرکت RIM از سیستم عامل بلک بری 6.0 رونمایی کرد. این نسخه که در اواخر سال منتشر شد شامل مرورگر جدیدی مبتنی بر وب‌کیت هم بود.
نسخه بلک بری 7.0
این نسخه که در ماه آگوست سال 2011 عرضه شد بهینه سازی های گوناگونی را در زمینه عملکردهای مختلف ارائه می کرد. از جمله استفاده از تکنولوژی گرافیک مایع برای بهبود عملکرد صفحه لمسی، بهینه سازی چشمگیر در زمینه مرورگر اینترنتی (شامل پشتیبانی از ویدئوهای HTML5)، جستجوهای صدا محور و اضافه کردن قابلیت BlackBerry Balance (قابلیتی که به کاربران اجازه می داد تا بتوانند محتواهای کاری و شخصی را در یک دستگاه واحد از هم جدا کنند).
نسخه 7.0 به صورت اختصاصی برای دستگاه های جدید بلک بری که به تازگی معرفی شده بودند عرضه شد. از جمله گوشی های Bold 9900 و 9930، Torch 9810 و 9860 و دستگاه های دیگر، شرکت RIM رسما اعلام کرد که این نسخه هیچ به روز رسانی جدید برای این دستگاه ها ارائه نخواهد کرد.
نسخه بلک بری 7.1
گرچه قرار بود که بلک بری آپدیتی روی نسخه 7.0 ارائه نکند اما در سال 2012 مجبور شد تا ورژن 7.1 را روانه بازار کند. این ورژن قابلیت های جدید زیادی داشت که باعث شد عملا به یک نسخه اصلی از این سیستم عامل تبدیل شود. قابلیت های جدید بلک بری 7.1 عبارت بودند از:
- امکان ایجاد نقطه اتصال وای فای (Wi-Fi hotspot)
- پشتیبانی از تماس های آنلاین اینترنتی
- پشتیبانی از رادیو FM روی سری کِرو
- قابلیت Blackberry Tag برای به اشتراک گذاشتن تصاویر با استفاده از NFC
سیستم عامل بلک بری 7.1 عملا با ورود بلک بری 10 کنار گذاشته شد.
نسخه بلک بری 10.0
این نسخه که در تاریخ 12 نوامبر سال 2012 معرفی شده بود بالاخره در 30 ژانویه سال 2013 روانه بازار شد. سیستم عامل بلک بری 10 مبتنی بر QNX طراحی شده بود. این نسخه از فریم‌ورک Qt (نسخه 4.8) پشتیبانی می کرد و در برخی از مدل های جدیدتر می توانست از اجرای برنامه های اندرویدی هم پشتیبانی کند. ویژگی های اصلی این نسخه عبارت بودند از:
- پشتیبانی کامل از صفحه های تمام لمسی در کنار صفحه کلید فیزیکی
- قابلیت چند عملکردی (Multitasking)
- اضافه شدن BlackBerry Hub
- اضافه شدن کیبورد مجازی
- دستیار صوتی
- اضافه شدن BlackBerry Link که کاربران با استفاده از آن می توانستند فایل های گوشی بلک بری خود را راحت تر به سیستم های کامپیوتر رومیزی منتقل کنند.
ویژگی سیستم عامل بلک بری او اس
سیستم عامل بلک بری برای محیط های گوشی های هوشمند طراحی شده و بیشتر به خاطر پشتیبانی قدرتمندش از push email شناخته می شود. عملکرد ایمیل push روی تمام سرورهای شرکت بلک بری قابل انجام است، که خودش از ورژن های Microsoft Exchange، Lotus Domino و Novell Groupwise برخوردار است.
دیگر سیستم عامل های موبایلی مانند اندروید، مایکروسافت ویندوز و سیمبین می توانند روی برندهای مختلف گوشی های تلفن همراه نصب و اجرا شوند، اما سیستم عامل بلک بری یک سییستم عامل اختصاصی است که فقط روی گوشی های بلک بری نصب می شود. از این جهت به سیستم عامل iOS شباهت دارد.
در گذشته برنامه های بلک بری تماما با استفاده از جاوا نوشته می شدند، مخصوصا با پلتفرم Java ME.. هرچند شرکت RIM در سال 2010 پلتفرم توسعه اینترنتی بلک بری را معرفی کرد، که می توانست از ویجت های SDK (کیت توسعه نرم افزاری) برای درست کردن نرم افزارهای مستقل آنلاین مبتنی بر کدهای HTML، CSS و JavaScript استفاده کند.
جدای از این این ویژگی های ساختاری، امنیت دراین سیستم عامل بسیار بالا است و این شاید مهمترین ویژگی بلک بری باشد. در کنار امنیت، رابط کاربری این سیستم عامل بسیار تطبیق پذیر و جذاب است و روی صفحه های نمایش با اندازه های مختلف به خوبی عمل می کند. علاوه بر اینها یکی از بهترین ویژگی های بلک بری در زمان خود بهره مندی از صفحه کلید هوشمند بود که می توانست کلمات مود نظر را پیش بینی کرده و پیش از تایپ به عنوان پیشنهاد در اختیار کاربر قرار دهد.
علت منسوخ شدن سیستم عامل BlackBerry OS
با ورود و محبوبیت سیستم های عامل اندروید و iOS پلترفرم های زیادی رفته رفته از صحنه رقابت حذف شدند که سیستم عامل بلک بری هم یکی از آنها بود. بلک بری علی رغم اینکه تلاش کرد تا در نسخه شماره 10 کمی منعطف تر عمل کند و از نرم افزار های اندرویدی هم پشتیبانی نماید باز هم نتوانست به حضورش در بازار رقابت ادامه دهد و در سال 2015 رسما اعلام کرد که دیگر این سیستم عامل را توسعه نخواهد داد.
در واقع گوشی Blackberry Leap آخرین گوشی بود که از سیستم عامل اختصاصی بلک بری 10 پشتیبانی می کرد و بعد از آن این شرکت به استفاده از سیستم عامل اندروید روی آورد. البته همچنان تا سال 2020 به پشتیبانی از دستگاه هایی که از BlackBerry OS استفاده می کردند ادامه داد ولی از آن زمان تا کنون دیگر روند توسعه، به روز رسانی و پشتیبانی از آن را به صورت کامل قطع کرده است.
بلک بری پلی بوک (BlackBerry PlayBook)
BlackBerry PlayBook در واقع یک مینی تبلت بود که توسط شرکت بلک بری توسعه یافته، اما توسط شرکت کوانتا کامپیوتر تولید شده بود. این دستگاه برای اولین بار در تاریخ 19 آوریل 2011 بود که در بازار آمریکا و کانادا عرضه شد.
PlayBook اولین دستگاهی بود که از سیستم عامل BlackBerry Tablet OS مبتنی بر QNX Neutrino استفاده می کرد و می توانست نرم افزارهایی که با Adobe AIR طراحی شده بودند را اجرا کند. کمی بعد شرکت RIM اعلام کرد BlackBerry Tablet OS را در سیستم عامل بلک بری ادغام می کند و حاصل این ادغام BlackBerry OS 10 شد. BlackBerry PlayBook همچنین می توانست از نرم افزارها اندرویدی هم پشتیبانی کند.
مقاله آموزشی مرتبط: عمق رنگ
