در سال های اخیر نمایشگرهای گوشی های هوشمند تنوع بسیار بیشتری از گذشته پیدا کرده اند و هرکدام از یک نوع متفاوت از تکنولوژی بهره می برند. انواع این نمایشگرها که تقریبا همگی با حروف اختصاری نمایش داده می شوند شامل نمایشگرهای امولد، ال سی دی، ال ای دی، IPS ،TFT ،LTPS ،LTPO و غیره می شوند. ما انواع صفحه نمایش تلفن همراه را در این مقاله برای شما آورده‌ایم.

روند پیشرفت نمایشگرها به گونه ای بوده است که انگار فناوری ‌های مختلف موجود کافی نبوده اند؛ و به همین خاطر سازندگان قطعات و گوشی‌ های هوشمند هر روز برای نمایشگرهای جدید خود نام های پرطمطراق تری مانند «Super Retina XDR» و «Dynamic AMOLED» را انتخاب می ‌کنند. این اتفاق در نهایت باعث شده تا کاربران بیش از پیش در میان اسامی مختلف که هر کدام یک جور ادعا دارند سردرگم شوند.

پس بیایید با هم نگاهی به برخی از رایج‌ترین انواع نمایشگرهای به کار رفته در گوشی های تلفن همراه بیندازیم تا ببینیم که این حروف اختصاری چسبیده به هم نشانگر چه چیزی هستند. انواع مختلفی از نمایشگرها در گوشی های هوشمند به کار می روند، مانند LCD، OLED، AMOLED، Super AMOLED، TFT، IPS و چند مورد دیگر که زیاد در گوشی های امروزی یافت نمی شوند، مانند TFT-LCD.

یکی از رایج ترین صفحه نمایش های به کار رفته در گوشی های میانرده امروزی هم نمایشگرهای IPS-LCD هستند. اما این کلمه چه معنی دارد؟ اگر بخواهیم خلاصه کنیم، باید بگوییم که به صورت کلی تنها دو نوع تکنولوژی در بازار برای نمایشگرهای گوشی های هوشمند وجود دارند:

  • LCD
  • OLED

هرکدام از آنها نسخه ها، زیر مجموعه ها و نسل های گوناگونی دارند که باعث شده تعداد انواع صفحه نمایش گوشی های تلفن همراه زیاد شود. همین اتفاق در تلویزیون ها نیز رخ داده است و نمایشگرهای مختلفی مثلا با نام های OLED، QLED یا miniLED وارد شده اند که همگی آنها در واقع گونه هایی از تکنولوژی LCD هستند.

لایه های پنل LCD

صفحه نمایش LCD چیست؟‌‌

LCD مخفف “نمایشگر کریستال مایع” است، و نام آن به مجموعه ای از کریستال های مایع اشاره دارد که با نور پس زمینه روشن می شوند. همه گیری و هزینه تولید نسبتا پایین این نوع از نمایشگرها، باعث شده تا پنل های LCD به گزینه ای محبوب برای گوشی های هوشمند و بسیاری از دستگاه های دیگر تبدیل شوند.

نمایشگرهای LCD همچنین در زیر نور مستقیم خورشید عملکرد بسیار خوبی دارند، چراکه صفحه نمایش از پشت روشن می شود، در همین حال اما نسبت به نمایشگرهایی که به نور پس زمینه نیاز ندارند، از دقت و عمق رنگی کمتری برخوردار هستند.

صفحه نمایش TFT LCD

ال سی دی TFT

در گوشی های هوشمند پایین . میان رده زیاد از دو صفحه نمایش TFT و IPS استفاده می شود. TFT مخفف Thin Film Transistor، یک نسخه پیشرفته از LCD است که از یک ماتریس فعال (مانند ماتریکس AM در نمایشگرهای AMOLED) استفاده می کند. ماتریس فعال به این معنی است که هر پیکسل به صورت جداگانه به یک ترانزیستور و خازن متصل است.

مزیت اصلی TFT هزینه تولید نسبتا پایین و کنتراست بالای آن در مقایسه با LCD های قدیمی است. با این وجود نقطه ضعف ال سی دی های TFT مصرف انرژی بیشتر نسبت به سایر انواع نمایشگرهای ال سی دی، در کنار زاویه دید کمتر و بازسازی رنگی ضعیفتر است. به واسطه همین دلایل و البته کاهش هزینه‌ گزینه ‌های جایگزین، امروزه دیگرTFT زیاد (اگر نگوییم اصلا) در گوشی‌های هوشمند استفاده نمی‌‌شود.

پنل IPS LCD

نمایشگرهای IPS

فناوری IPS مشکلی را که اولین نسل از نمایشگرهای LCD داشتند را با استفاده از تکنیک TN  حل کرد. وقتی از کناره ها به ال سی دی های قدیمی تر نگاه کنید شاهد امواج رنگی خواهید بود. اتفاقی که هنوز هم می توانید در برخی از گوشی های هوشمند و تبلت های پایین رده شاهدش باشید.

اما IPS به عنوان یک نسل جدید از نمایشگرهای LCD توانست تا حدی زیادی این مشکل را برطرف کند. در پنل‌ های IPS، کریستال ‌های مایع با صفحه نمایشگر در یک راستا قرار می ‌گیرند و در نتیجه زاویه دید بهتری به دست می ‌آید. طبق بررسی های انجام شده نمایشگرهای IPS حدود 178 درجه زاویه دید دارند که چنین زاویه ای مخصوصا برای تلویزیون ها فوق العاده است.

یکی دیگر از ویژگی های نمایشگرهای IPS در مقایسه با سایر فناوری های مشتق از صفحه نمایش های LCD، توان بازتولید رنگی بهتر است. این خود اصلی ترین دلیل برای استفاده زیاد از این نوع نمایشگر در مانیتورهایی است که برای اصلاح رنگ مورد استفاده قرار می گیرند.  

نمایشگرهای PLS LCD

نمایشگرهای LCD استاندارد PLS از یک نام اختصاری استفاده می کند که بسیار شبیه به IPS است، اما عملکرد اصلی و ماهیت کاملا متفاوتی با آن دارد. این فناوری که توسط Samsung Display توسعه یافته است، دارای ویژگی‌ هایی مشابه نمایشگرهای IPS است. مانند بازتولید رنگی خوب و زاویه دید باز، اما از سطح کنتراست پایین ‌تری در مقایسه با نمایشگرهای OLED و LCD/VA برخوردار است.

طبق گفته‌ های سامسونگ ، پنل‌ های نمایشی PLS در مقایسه با پنل ‌های IPS که رقیب اصلی آن محسوب می شود هزینه تولید کمتر، نرخ روشنایی بالاتر و حتی زاویه دید بهتری دارند. هر دو این نمایشگرها اغلب در گوشی های همسطح مورد استفاده قرار می گیرند و به همین خاطر انتخاب صفحه نمایش PLS یا IPS به انتخاب تولید کننده بستگی دارد.

LED یا LCD؟

بعد از عرضه نمایشگرهای LED در تکنولوژی ساخت تلویزیون، همواره این سوال پرسیده شده است که تفاوت اصلی نمایشگرهای LED با LCD چیست؟ واقعیت این است که تکنولوژی به کار رفته در نمایشگرهای LED  هم مانند نمایشگر های LCD، کریستال مایع است. با این تفاوت که ال ای دی ها از نور پس زمینه استفاده می کنند.

مزیت نمایشگر های LED این است که برق بسیار کمی مصرف می کنند. این موضوع در بازاریابی این نمایشگر در بازار تلویزیون های خانگی بسیار می تواند بسیار مهم باشد، اما اصولا در صفحه های بسیار کوچکتر گوشی های تلفن همراه، تفاوت مصرف باتری در هر دو مدل از این نمایشگرها اصلا فاحش نیست.

از سوی دیگر، استفاده از نور پس‌ زمینه باعث شده تا هر دو نمایشگرهای LCD و LED از نظر کنتراست تصویر نتوانند با نمایشگرهای OLED رقابت کنند، چراکه در LED  و LCD کنترل نور توسط هرکدام از پیکسل ها به صورت منفرد انجام نمی ‌شود، بلکه بر اساس مناطق روی صفحه صورت می گیرد.

مینی پنل ال ای دی

نمایشگرهای Mini-LED

یکی از نکات برجسته ای که سازندگان تلویزیون های جدید در نمایشگاه CES سال 2021 به آن پرداختند بحث انحصاری بودن فناوری نمایشگرهای mini-LED برای صفحات تلویزیون بود. آنها ادعا می کردند که گوشی های تلفن همراه راه زیادی برای اضافه کردن این فناوری به گوشی های هوشمند دارند. اما در همان سال شرکت اپل آیپد پرو 2021 را معرفی کرد که دقیقا از تکنولوژی mini-LED  برای صفحه نمایش خود استفاده می کرد.

همانطور که از نام آن هم پیداست، mini-LED  تکنیکی مبتنی بر کوچک ‌سازی LED‌هایی است که نور پس ‌زمینه صفحه را تشکیل می‌ دهند – که البته همچنان از یک پنل LCD استفاده می‌ کند. کاهش دادن جزئیات به شما امکان می دهد تا بتوانید LED های بیشتری را در نور پس زمینه صفحه نمایش خود قرار دهید. اتفاقی که منجر به کنترل بیشتر بر کنتراست تصویر در مناطق مختلف نمایشگر می شود.

یکی دیگر از مزایای mini-LED که اپل در معرفی iPad جدید مانور زیادی روی آن داد، بحث حداکثر میزان روشنایی بالاتر این نمایشگر است (آیپد پرو می توانست تا 1600 نیت در حالت HDR نور داشته باشد، در حالی که نسل قبلی همین دستگاه تنها  600 نیت، و صفحه نمایش OLED آیفون 12 تنها 1200 نیت توان نوری داشتند).

علی‌رغم بهبود کنتراست تصویر و بالابردن توان بالقوه ایجاد روشنایی نسبت به نمایشگرهای LCD و LED قدیمی، نمایشگر mini-LED همچنان صفحه نمایش را به مناطق روشنایی تقسیم می ‌کند و کنترل نوری به ازای هر پیکسل ندارد.

صفحه نمایش OLED

نمایشگرهای OLED

OLED  جدیدترین فناوری برای نمایشگرهای گوشی های تلفن همراه و مانیتورهای تصویری به شمار می رود. در فناوری OLED (دیودهای ارگانیک ساطع نوری) از یک ماده آلی که بین دو ورقه رسانا (یک آند و یک کاتد) قرار می گیرد برای ایجاد نور استفاده می شود. این ماده آلی همچنین بین یک صفحه رویه شیشه ای (محافظ رویی) و یک صفحه شیشه ای در زیر (زیر لایه) قرار می گیرد.

زمانی که تعداد مشخصی از پالس های الکتریکی از بین دو صفحه رسانا می گذرد یا روی آن اعمال می شود، نور برق-درخشی (electro-luminescent) مستقیما از مواد آلی ساندویچ شده بین این صفحات تولید می شود. نمایشگرهای OLED امروزه بیشتر در قالب زیر شاخه صفحه نمایش های امولد در گوشی های تلفن همراه کاربرد دارند.

نمایشگر امولد

صفحه نمایش امولد

 امولد مخفف Active Matrix Organic Light-Emitting Diode (دیود های ساطع کننده نوری با ماتریکس فعال) است. اگرچه ممکن است کمی پیچیده به نظر برسد، اما در واقع اینطور نیست. ماتریکس فعال به معنای آن است که هر کدام از پیکسل ها به یک خازن مجزا متصل هستند و به صورت منحصر به فرد خاموش و روشن می شوند تا نور تولید کنند.

این تکنولوژی با تکنولوژی P-OLED (دیود های ساطع کننده نوری با ماتریکس غیرفعال)، که استفاده از آن در گوشی های هوشمند زیاد رایج نیست متفاوت است. نمایشگرهای امولد در واقع نوع دیگری از نمایشگرهای OLED به شمار می روند که اغلب در گوشی های هوشمند رده بالا استفاده می شوند و محبوبیت زیادی هم بین کاربران پیدا کرده اند.

نمایشگرهای امولد می توانند خصایص مفید و مزیت های نمایشگرهای OLED، از جمله بازسازی رنگی فوق العاده، وزن سبک، عمر باتری خوب، روشنایی مناسب و غیره را داشته باشند. برخلاف پنل های LCD که با استفاده از نور پس زمینه به صورت مداوم از پشت نور می خوردند، نمایشگرهای امولد به عنوان عضوی از خانواده پنل های OLED اغلب خاموش هستند، مگر اینکه به هریک از پیکسل های مجزای نمایشگر انرژی الکتریکی وارد شود.

این به معنای آن است که نمایشگرهای امولد نقطه های سیاه بسیار خالص تری از نمایشگرهای LCD دارند و در زمانیکه روی صفحه نقطه های سیاه در حال نمایش است، برق کمتری مصرف می کنند. گرچه در زمان نمایش تصاویر رنگی مصرف برق صفحه نمایش های امولد بسیار بیشتر از نمایشگرهای LCD است. از آنجایی که پیکسل های سیاه در نمایشگرهای امولد در واقع پیکسل های خاموش هستند، اختلاف کنتراست این صفحات نمایش در مقایسه با پنل های LCD بالاتر است. امولدها نرخ رفرش بسیار سریعی نیز دارند.

اما عیب بزرگ آنها این است که زیر نور خورشید وضوح تصویر خوبی در مقایسه با LCDها ندارند. اما اگر به جنبه مثبت امولدها نگاه کنیم، باید بگوییم که نمایشگرهای امولد بسیار نازک تر از نمایشگرهای LCD هستند و همچنین می توان آنها را به صورت انعطاف پذیر هم درست کرد.

نمایشگر سوپر امولد

سوپر امولد

Super AMOLED در واقع نامی است که شرکت سامسونگ به نمایشگرهای اختصاصی خود داده است. نمایشگری که پیش از این فقط در گوشی های پرچمدار و رده بالای این شرکت به کار می رفت، اما اکنون گوشی های ساده تر و برخی از مدل های میانرده هم به آن مجهز شده اند. مانند صفحه نمایش های IPS LCD، سوپر امولد هم کاملا مبتنی بر پنل های امولد طراحی شده، با این تفاوت که لایه حساس به لمس را روی خود نمایشگر آورده و با آن ادغام کرده است (به جای استفاده از یک لایه اضافی روی صفحه نمایش).

نتیجه حاصله این بوده که نمایشگرهای سوپر امولد بهتر از نمایشگرهای امولد می توانند زیر نور مستقیم آفتاب کار کنند و همچنین به برق کمتری هم نیاز دارند. همانطور که از نام آن پیداست، سوپر امولد به سادگی نسخه بهینه سازی شده از امولد است که تلاش کرده تا معایب آن را رفع نماید.

همچنین بهتر است بدانید که مزیت های مورد اشاره سوپر امولد فقط هیاهوی تبلیغاتی برای بازاریابی نیستند، چراکه این صفحه های نمایش شرکت سامسونگ چند سالی است که مرتبا به عنوان یکی از بهترین نمایشگرهای موجود در بازار شناخته می شوند.

نمایشگرهای امولد جدید

آخرین دستاورد فناوری امولد با نام داینامیک امولد (Dynamic AMOLED) نامگذاری شده است. سامسونگ که مولد این فناوری نیز هست، در مورد معنای این اسم به جزئیات زیادی اشاره نکرده، اما تاکید داشته که پنل‌ های داینامیک امولد دارای گواهینامه استاندارد فوق العاده  HDR10+ هستند و از طیف وسیع ‌تری از کنتراست، عمق رنگی و همچنین کاهش نور آبی برای بهبود راحتی بصری پشتیبانی می ‌کنند.

در کنار داینامیک امولد سامسونگ، شرکت وان پلاس نیز از صفحه نمایش های امولد روان (Fluid AMOLED) پرده برداری کرده که از آن در گوشی های بسیار پیشرفته و پرچمدار خود استفاده می کند. این نوع از نمایشگرهای امولد نرخ رفرش (بازیابی) بالاتری از نسخه های دیگر امولد دارند، و نتیجه این نرخ بالاتر هم روان تر بودن انیمیشن های صفحه نمایش است.

صفحه نمایش تاشو

نمایشگرهای تاشو و چرخشی

یکی دیگر از مزایای نمایشگرهای OLED این است: با حذف یکی لایه های روشنایی (نور پس زمینه)، این صفحه های نمایش نه تنها می توانند نازک تر باشند، بلکه انعطاف پذیرتر نیز خواهند بود. این ویژگی نمایشگرهای OLED در حال حاضر در گوشی ‌های هوشمند جدیدی که با نمایشگرهای خم‌ شونده عرضه می شوند بسیار مهم است.

فناوری نمایشگرهای تاشو با عرضه گوشی Royole FlexPai آغاز شد که به صفحه نمایش های انعطاف پذیر امولد شرکت چینی BOE مجهز بودند. کمی بعد از این، نمایشگرهای خم شونده در گوشی های Huawei Mate X و Motorola Razr هم استفاده شد. امروزه گوشی های تاشو سری Z سامسونگ نیز وارد بازار شده اند که از صفحه نمایش های خم شونده امولد همین شرکت استفاده می کنند.

از مطلب انواع صفحه نمایش تلفن همراه راضی بودید؟ حتما نظرتون را برای ما کامنت کنید.

مقاله آموزشی مرتبط: بار چیست؟