دولت روسیه دسترسی به پیام‌رسان وایبر را در کشور خود مسدود کرده است. هدف از این کار، کنترل بیشتر بر اطلاعاتی است که شهروندان به آن دسترسی دارند و جلوگیری از سازماندهی اعتراضات و فعالیت‌های مخالف دولت است.
سازمان نظارت بر ارتباطات روسیه، موسوم به روسکامنادزور، به‌تازگی اعلام کرده است که دسترسی به پیام‌رسان رمزنگاری شده وایبر را در این کشور مسدود کرده است. دلیل اصلی این مسدودسازی، نقض قوانین روسیه توسط شرکت وایبر عنوان شده است.
به گفته روسکامنادزور، وایبر از رعایت برخی قوانین و مقررات این کشور خودداری کرده است. این قوانین با هدف جلوگیری از استفاده از این‌گونه پیام‌رسان‌ها برای فعالیت‌های مجرمانه مانند تروریسم، افراط‌گرایی، فروش مواد مخدر و انتشار اطلاعات نادرست وضع شده‌اند.
پیام‌رسان وایبر یکی از محبوب‌ترین اپلیکیشن‌های ارتباطی در جهان است که هم در کامپیوتر و هم در تلفن همراه قابل استفاده است. تاکنون بیش از یک میلیارد نفر نسخه اندروید وایبر را از گوگل‌پلی دانلود کرده‌اند و نسخه آی‌او‌اس آن نیز با بیش از 744 هزار امتیاز در اپ استور اپل، از محبوبیت بالایی برخوردار است.
با وجود این محبوبیت، وایبر با چالش‌های جدی در روسیه مواجه شده است. در سال 2023، یک دادگاه روسی به وایبر دستور داد تا جریمه‌ای سنگین پرداخت کند، زیرا براساس گزارش دولت روسیه، وایبر از حذف برخی مطالب که حاوی اطلاعاتی درباره جنگ روسیه و اوکراین بود، خودداری کرده بود.
همچنین، دولت روسیه در همان سال استفاده از چندین پیام‌رسان محبوب دیگر، از جمله وایبر، را برای سازمان‌های دولتی ممنوع کرد. این اقدام با هدف کنترل بیشتر بر ارتباطات و جلوگیری از انتشار اطلاعاتی که مخالف سیاست‌های دولت باشد، انجام شد. علاوه‌بر‌این، سازمان نظارت بر ارتباطات روسیه، دسترسی به پیام‌رسان سیگنال را نیز محدود کرد. دلیل این محدودیت، نقض قوانین ضدتروریسم و ضد افراط‌گرایی روسیه توسط سیگنال اعلام شده است.
یکی دیگر از اقدامات روسیه، مسدود کردن اپلیکیشن‌های وی‌پی‌ان (VPN) بوده است. در چند مرحله مختلف، دولت روسیه تعداد زیادی از اپلیکیشن‌های وی‌پی‌ان را مسدود کرده است. اولین‌بار در سال 2020 و سپس در سال 2021 بسیاری از این اپلیکیشن‌ها از دسترس خارج شدند.
اما این پایان ماجرا نبود. در سال 2024، شرکت اپل نیز به درخواست دولت روسیه، مجبور شد تعدادی از محبوب‌ترین اپلیکیشن‌های وی‌پی‌ان را از فروشگاه اپل (اپ استور) حذف کند. دلیل این کار این بود که دولت روسیه معتقد است از این اپلیکیشن‌ها برای دسترسی به سایت‌ها و محتوایی استفاده می‌شود که در این کشور غیرقانونی اعلام شده است.
وایبر، مانند بسیاری از اپلیکیشن‌های پیام‌رسان دیگر، در برخی کشورها با محدودیت یا مسدودیت مواجه شده است. دلایل اصلی این مسدودیت‌ها معمولاً به موارد زیر برمی‌گردد:
- ملاحظات امنیتی؛ برخی دولت‌ها معتقدند که پیام‌رسان‌هایی مانند وایبر می‌توانند برای فعالیت‌های مجرمانه و تروریستی مورد استفاده قرار گیرند.
- کنترل محتوا؛ دولت‌ها ممکن است بخواهند بر محتوای منتشر شده در این پلتفرم‌ها نظارت داشته باشند و از انتشار اخبار و اطلاعاتی که مخالف سیاست‌های آن‌هاست، جلوگیری کنند.
- حمایت از اپراتورهای محلی؛ در برخی موارد، دولت‌ها برای حمایت از اپراتورهای تلفن همراه محلی و افزایش درآمد آن‌ها، دسترسی به پیام‌رسان‌های خارجی را محدود می‌کنند.
کشورهایی که در گذشته وایبر را مسدود کرده‌اند یا محدودیت‌هایی برای آن اعمال کرده‌اند:
- عربستان سعودی: یکی از اولین کشورهایی بود که وایبر را به دلایل امنیتی مسدود کرد.
- امارات متحده عربی: وایبر در این کشور نیز به دلایل مشابهی مسدود شده بود.
- مصر: دولت مصر نیز به دلایل امنیتی و اقتصادی دسترسی به وایبر را محدود کرد.
