نشست تخصصی “تولید موبایل، بایدها و نبایدها” که اخیراً با حضور فعالان صنعت موبایل و نمایندگان دولتی برگزار شد، چالش‌های متعددی را در مسیر تولید داخلی موبایل در ایران برجسته کرد. این رویداد که با هدف بررسی ظرفیت‌ها و موانع تولید تلفن همراه برگزار شد، تضاد دیدگاه‌های واردکنندگان و تولیدکنندگان با مقامات دولتی را آشکار کرد.
محمدرضا عالیان، دبیر کنگره موبایل، در ابتدای نشست به توافق‌نامه ۲۵ ساله با چین اشاره کرد و با استناد به قانون اساسی، تولید موبایل در داخل کشور را امری ضروری دانست. وی اظهار داشت که بر اساس این توافق‌نامه، چین متعهد به انتقال تکنولوژی تولید موبایل به ایران است، موضوعی که مورد توجه قرار گرفته و از نگاه دولتی، می‌تواند به توسعه صنعت داخلی کمک کند.
اما عبدالمهدی اسدی، رئیس انجمن تلفن همراه و تبلت و لوازم جانبی، دیدگاه دیگری ارائه کرد. او به‌رغم موافقت با تولید داخلی، اذعان داشت که ایران هنوز به بلوغ تولید نرسیده و سقف تولید در پنج سال آینده را در حد “فیچر فون” می‌بیند. او با اشاره به تجربه‌های ناموفق گذشته، از سیاست‌های محدودکننده واردات فیچر فون انتقاد کرد و گفت: «ما با تولید موافقیم، اما نمی‌توان با چند جلسه و پشت درهای بسته، انتظار داشت که تولید باکیفیت موبایل شکل بگیرد.»
در ادامه، وصالی، مدیر کل دفتر صنایع لوازم خانگی و اداری وزارت صمت، بر لزوم شفافیت در برنامه‌ریزی‌ها تأکید کرد و به‌ویژه به تأثیر سیاست‌گذاری‌های غلط بر صنایع مختلف، از جمله خودرو، اشاره کرد. او خواستار شفافیت بیشتر در تعیین نیازهای بازار شد و هشدار داد که تصمیم‌گیری‌های پشت درهای بسته بدون نیازسنجی دقیق می‌تواند به مشکلات مشابهی در صنعت موبایل منجر شود. وی به روشنی اعلام کرد: «باید بدانیم نیاز بازار چقدر است و سپس سیاست‌های تولید و واردات را بر اساس آن تعیین کنیم.»
مهدی بهوندی، معاونت بازرگانی و تولید گروه تولیدی طنین، با تأکید بر لزوم هماهنگی بیشتر میان وزارتخانه‌های مرتبط، به مشکلات پیش‌روی تولیدکنندگان پرداخت و به ویژه به وزارت ارتباطات اشاره کرد که به‌گفته او، مشکلات اجرایی بیشتری در این وزارتخانه نسبت به وزارت صمت وجود دارد. بهوندی گفت: «ما باید از فیچر فون شروع کنیم تا نیروی کار تربیت شود.
در این میان، عالیان نیز با تأیید سخنان بهوندی، تأکید کرد که نباید شرکت‌ها بدون برنامه‌ریزی دقیق وارد حوزه تولید شوند. او بر اهمیت برنامه‌ریزی جامع از سوی حاکمیت تأکید کرد و خواستار هم‌افزایی بیشتر میان نهادهای دولتی و خصوصی شد.
اسدی در بخش دیگری از سخنانش به مشکلات ناشی از تصمیمات غیرشفاف در حوزه تولید اشاره کرد و اظهار داشت که جلسات پشت درهای بسته نمی‌تواند به نتیجه‌ای مثبت در تولید منجر شود. او همچنین با انتقاد از سیاست‌های تشویقی، خواستار برگزاری جلسات منظم برای تبادل نظر و شفاف‌سازی بیشتر در این حوزه شد. وی تأکید کرد: «ما به تولید باکیفیت موافقیم، اما تولیدی که منجر به انحصار شود، به شدت مخالف آن هستیم.»
این نشست نشان داد که اگرچه در کل موافقت با تولید داخلی در بین فعالان صنعت موبایل وجود دارد، اما نگرانی‌ها و انتقادات جدی در مورد چالش‌ها و موانع پیش رو مطرح است. اختلاف نظرها میان نهادهای حاکمیتی و عدم شفافیت در برنامه‌ریزی‌ها، از جمله مواردی است که به‌نظر می‌رسد اگر به‌درستی مدیریت نشود، می‌تواند مسیر تولید موبایل در کشور را با مشکلات بیشتری مواجه کند.
به نظر شما، آیا سیاست‌های فعلی در خصوص تولید داخلی تلفن همراه می‌تواند منجر به موفقیت و کاهش وابستگی به واردات شود، یا این مسیر بیشتر به محدودیت‌ها و مشکلات منتهی خواهد شد؟
