طبق‌اخبار منتشر شده، شرکت متا (مالک فیس‌بوک، اینستاگرام و واتس‌اپ) از هفته آینده از داده‌های کاربرانش برای آموزش هوش مصنوعی استفاده خواهد کرد.

فیس‌بوک که حالا با نام «متا» شناخته می‌شود، برای حفظ جایگاه خود در دنیای تحت سلطه‌ی هوش مصنوعی تلاش می‌کند. اما به‌روزرسانی مهمی که اخیراً در سیاست‌های حریم خصوصی این شرکت اعمال شده، نگرانی‌های زیادی را بین کاربران به وجود آورده است. براساس این تغییرات، از تاریخ 6 تیرماه، اگر در شبکه‌های اجتماعی فیس‌بوک، اینستاگرام، تِرِدز (Threads) یا واتس‌اپ با چت‌بات‌ها (ربات‌های گفت‌وگو) تعامل داشته باشید یا مطالبی را منتشر کنید، متا مجاز است از اطلاعات شما برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی تولید محتوای خود استفاده کند. بااین‌حال، بسته به قوانین و مقررات حاکم‌بر کشور محل سکونت شما، ممکن است امکان انصراف از این فرآیند وجود داشته باشد.

سیستم‌های هوش مصنوعی برای دستیابی به عملکرد مطلوب، نیازمند حجم انبوهی از داده‌های آموزشی هستند. بااین‌حال، شیوه‌ گردآوری این داده‌ها به یکی از معضلات اساسی حوزه‌ هوش مصنوعی تبدیل شده است. شاهد آن هستیم که اخیراً سیل دعاوی علیه شرکت‌های OpenAI و مایکروسافت به‌دلیل نقض حق تکثیر به راه افتاده که ریشه در همین مسئله‌ گردآوری داده دارد. رسیدگی به این پرونده‌ها و حل و فصل نهایی آن‌ها به احتمال زیاد سال‌ها به طول خواهد انجامید.درمقابل، به‌نظرمی‌رسد شرکت Meta (فیس‌بوک سابق) با رویکردی متفاوت، همچنان بر دسترسی و بهره‌برداری از داده‌های کاربران به عنوان یک دارایی ارزشمند تکیه دارد.

استفاده متا از داده‌ها برای هوش مصنوعی

اگر از پیام‌های مستقیم در فیس‌بوک، واتس‌اپ یا اینستاگرام استفاده می‌کنید، احتمالاً با دستیار هوش مصنوعی جدید متا به نام Meta AI آشنا شده‌اید. به گفته متا، این دستیار با هدف “انجام کارها، یادگیری، خلق ایده و ایجاد ارتباط با موضوعات مورد علاقه شما” طراحی شده است. براساس به‌روزرسانی اخیر صورت‌گرفته در سیاست‌های حفظ حریم خصوصی شرکت متا، که از تاریخ 6 تیرماه اجرایی می‌شود، مدل‌های هوش مصنوعی این شرکت (Meta AI) علاوه بر اطلاعات جمع‌آوری‌شده از وب و داده‌های دارای مجوز، از داده‌های کاربران نیز بهره خواهند برد. این داده‌ها شامل تعاملات با چت‌بات‌ها و همچنین محتوای منتشرشده در تمامی پلتفرم‌های تحت مالکیت متا (فیس‌بوک، اینستاگرام، تِرِدز، مسنجر و واتس‌اپ) می‌شود. این بدان معناست که حتی در صورت عدم عضویت در این پلتفرم‌ها، چنانچه در تصویری تگ شده باشید یا فرد دیگری محتوایی از شما منتشر کرده باشد، متا ممکن است امکان جمع‌آوری داده‌های مرتبط را داشته باشد.

بروزرسانی اخیر سیاست‌های حفظ حریم خصوصی شرکت متا، خبر ناامیدکننده‌ای برای کاربرانی است که خارج از اتحادیه اروپا، از جمله آمریکا، زندگی می‌کنند. با توجه به نبود یک قانون جامع و ملی در حوزه حفاظت از داده‌های شخصی در آمریکا (مشابه‌ی GDPR در اتحادیه‌ی اروپا)، متاسفانه راهکاری قطعی برای جلوگیری از استفاده‌ی متا از اطلاعات کاربران برای آموزش هوش مصنوعی‌اش وجود ندارد.. حتی استفاده از VPN برای اینکه وانمود کنید در یک کشور اروپایی هستید هم بی‌فایده است.

باوجود این چالش، راه‌حلی (نسبتا) مؤثر برای کاربران آمریکایی درنظر گرفته شده است. کاربران می‌توانند با مراجعه به «مرکز راهنما» فیس‌بوک، فرمی تحت عنوان «حقوق اشخاص در قبال اطلاعات اشخاص ثالث مورد استفاده برای هوش مصنوعی در متا» را تکمیل کنند. تکمیل این فرم، هرچند مانع از جمع‌آوری داده‌های پروفایل و پست‌های عمومی شما نمی‌شود، اما متا را ملزم می‌کند تا اطلاعات عمومی درمورد شما را که از طریق اینترنت جمع‌آوری کرده است، حذف کند.

استفاده متا از داده‌ها برای هوش مصنوعی

به‌روزرسانی اخیر سیاست‌های حفظ حریم خصوصی شرکت متا که به‌منظور استفاده از داده‌های کاربران برای آموزش سیستم‌های هوش مصنوعی این شرکت صورت گرفته است، با ملاحظات حقوقی قابل‌توجهی در اتحادیه اروپا و بریتانیا مواجه شده است. کمیسیون حمایت از داده‌های ایرلند (DPC) و دفتر کمیساریای اطلاعات بریتانیا (ICO) خواستار توقف اجرای این طرح از سوی متا شده‌اند تا این شرکت بتواند نگرانی‌های نهادهای نظارتی در خصوص رعایت حقوق کاربران را برطرف کند.

متا ضمن احترام به این درخواست، در بیانیه‌ای رسمی اعلام کرده است که این اقدام مانعی در مسیر نوآوری در اروپا، رقابت در حوزه‌ توسعه‌ هوش مصنوعی و بهره‌مندی مردم اروپا از مزایای این فناوری به شمار می‌رود. این رویداد، شباهت‌هایی با تأخیر اخیر شرکت اپل در راه‌اندازی قابلیت‌های هوش مصنوعی‌اش با عنوان «Apple Intelligence» در اتحادیه اروپا دارد. این تأخیر به دلیل نگرانی‌های نظارتی مرتبط با انطباق با «قانون بازارهای دیجیتال» صورت پذیرفته است.

اگرچه راه‌اندازی دستیار هوش مصنوعی متا (Meta AI) در اروپا به تعویق افتاده است، اما همچنان گزینه‌ای برای کاربران این منطقه جهت انصراف از جمع‌آوری اطلاعاتشان در آینده وجود دارد. روش انجام این کار به این شرح است:

  1. به بخش تنظیمات (Settings) در اپلیکیشن اینستاگرام یا فیس‌بوک خود مراجعه کنید.
  2. روی گزینه «درباره‌ ما» (About) کلیک کنید و سپس به پائین صفحه اسکرول کنید تا به بخش «سیاست‌های حفظ حریم خصوصی» (Privacy Policy) برسید.
  3. در این بخش، با عنوان «Meta AI» مواجه خواهید شد که شامل یک فرم خروج به نام «حق اعتراض» (Right to Object) است. با تکمیل این فرم، می‌توانید از جمع‌آوری داده‌های برای آموزش هوش مصنوعی متا جلوگیری کنید.